Khám phá Văn hóa Nhật Bản

Là một đất nước có hàng ngàn năm lịch sử, những nét đặc trưng trong văn hóa của Nhật Bản là sự kết hợp hài hòa giữa những thứ cũ của nền văn hóa lâu đời với những cái mới tạo nên sự khác biệt. Từ một nước nghèo khổ của Đông Á, thất bại trong chiến tranh thế giới thứ 2, Nhật Bản đã nhanh chóng khôi phục lại đất nước từ đống tro tàn và vươn lên thành một trong những nước công nghiệp hàng đầu trên thế giới. Với nét văn hóa đặc trưng, ý chí quật cường của con người và đất nước Nhật Bản đã tạo nên một sức hút vô cùng lớn đối với các du khách quốc tế.

Văn hóa Nhật Bản mang đậm bản sắc dân tộc

Sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa văn hóa hiện đại và truyền thống tạo nên nét đặc trưng trong văn hóa của con người Nhật Bản. Có ý kiến cho rằng do đất nước Nhật Bản được bao quanh là biển đảo, chưa hề có cuộc chiến tranh xâm lược nào nên những điều kiện tự nhiên và xã hội đã tạo cho xã hội một sự thống nhất về văn hóa. Ý kiến khác lại cho rằng chính điều kiện thiên nhiên khắc nghiệt với nhiều thiên tai như động đất, sóng thần… đã tạo ra một ý chí, nghị lực kiên cường, đoàn kết chống lại thiên tai của con người Nhật Bản.

Những nét đặc trưng của văn hóa Nhật Bản

Tuy người dân Nhật Bản không phải chịu cảnh chiến tranh nhưng lại phải đấu tranh với thiên nhiên và khí hậu đầy khắc nghiệt để đảm bảo cuộc sống đã tạo nên cho con người sự cần cù, chịu khó và bền bỉ. Cũng chính từ đó là tinh thần võ sĩ đạo được thể hiện như một lý tưởng, một lối sống đã mài sắc ý chí, nghị lực và quyết tâm.

Tôn giáo chủ yếu ở Nhật Bản là Thần đạo và Phật giáo, với bề dày về lịch sử đã tạo nên những nghi lễ, những tập tục trong văn hóa ứng xử, trang phục và cách ăn uống, giao tiếp và sinh hoạt hàng ngày.

Văn hóa giao tiếp của người Nhật

Người Nhật có những quy tắc, lễ nghi riêng trong giao tiếp truyền thống mà mọi người đều phải tuân theo, tùy thuộc vào địa vị xã hội, mối quan hệ xã hội của từng người tham gia giao tiếp. Tất cả các lời chào của người Nhật bao giờ cũng phải cúi mình và kiểu cúi chào như thế nào phụ thuộc vào địa vị xã hội, từng mối quan hệ xã hội của mỗi người khi tham gia giao tiếp.

Văn hóa giao tiếp của người Nhật

Một quy tắc bất thành văn là “người dưới” bao giờ cũng phải chào “người trên” trước và theo quy định đó thì người lớn tuổi là người trên của người ít tuổi, nam là người trên đối với nữ, thầy là người trên, khách là người trên… Người Nhật sử dụng ba kiểu cúi chào sau:

Kiểu khẽ cúi chào:

thân mình và đầu chỉ hơi cúi khoảng một giây, hai tay để bên hông. Người Nhật chào nhau vài lần trong ngày, nhưng chỉ lần đầu thì phải chào thi lễ, những lần sau chỉ khẽ cúi chào.

Kiểu cúi chào bình thường:

thân mình cúi xuống 20-30 độ và giữ nguyên 2-3 giây. Nếu đang ngồi trên sàn nhà mà muốn chào thì đặt hai tay xuống sàn, lòng bàn tay úp sấp cách nhau 10-20cm, đầu cúi thấp cách sàn nhà 10-15cm.

Kiểu Saikeirei:

cúi xuống từ từ và rất thấp là hình thức cao nhất, biểu hiện sự kính trọng sâu sắc và thường sử dụng trước bàn thờ trong các đền của Thần đạo, chùa của Phật giáo, trước Quốc kỳ, trước Thiên Hoàng.

Văn hóa trà đạo Nhật Bản

Trà đạo truyền thống và nghệ thuật trà đạo được phát triển từ cuối thế kỷ XII được coi là nét nổi bật trong văn hóa Nhật Bản. Ở Nhật Bản, Trà đạo được coi như một biểu tượng của tâm hồn, nó chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc về tâm hồn cũng như ý nghĩa về tinh thần đối với con người và đất nước Nhật Bản.

Phải đến thế kỷ 14, Trà mới dần trở nên phổ biến hơn trong cuộc sống của người dân Nhật Bản.

Người Nhật Bản cho rằng, thông qua cách uống trà và thưởng thức trà đạo co có thể phát hiện được giá trị tinh thần cần có của bản thân mỗi con người. Tinh thần của trà đạo được biết đến qua bốn chữ hòa, kính, thanh, tịch. Hòa là hòa bình, kính là tôn trọng người trên, yêu thương bè bạn, con cháu, thanh tức là thanh tịnh, thanh khiết, còn tịch là giới hạn mỹ học cao nhất của trà đạo an nhàn.

Trang phục truyền thống Kimono

Bên cạnh nét đặc sắc về trà đạo là nét đặc trưng về trang phục truyền thống của Nhật Bản, đặt biệt là trang phục kimono của nữ giới. Là trang phục gồm một chiếc áo choàng được giữ cố định bằng một vành khăn rộng cuốn chặt vào người cùng với một số dây đai và dây buộc tóc, ống tay áo rộng và dài thùng thình. Tóc của nữ giới cũng được bới rất cầu kỳ, mái tóc trước được dựng cao làm cho khuôn mặt có vẻ riêng, còn những luốn tóc được uốn lượn cầu kỳ là một nét thẩm mỹ đoan trang và duyên dáng tạo nên khuôn mặt đầy sức hút.

Kimono Nhật Bản

Nhưng ngày nay kimono chúng ta chỉ nhìn thấy phụ nữ mặc là nhiều , đàn ông chỉ mặc vào những dịp trọng đại.

Vài trăm măn trước, người Nhật Bản sử dụng trang phục Kimono hàng ngày, nhưng ngày nay, kimono thường chỉ được sử dụng vào các dịp lễ tết. Kimono dành cho nam giới thường không có hoa văn, và màu tối hơn.

Những nghi lễ và phong tục ở Nhật Bản

Các nghi lễ và phong tục của Nhật Bản cũng góp phần không nhỏ để tạo nên nét văn hóa đặc trưng của Nhật Bản, cuộc sống nền nếp, đảm bảo cho sự phát triển của xã hội, tạo nên một nền văn hóa mang đậm yếu tố nội sinh.

Lễ hội đèn lồng Obon mang ý nghĩa là linh hồn của những người đã khuất sẽ quay trở lại nơi trần thế

Trong quá trình phát triển, văn hóa Nhật Bản không bảo thủ đóng kín mà nhạy cảm tiếp nhận những cái mới. Văn hóa Trung Quốc và phương Tây có ảnh hưởng không nhỏ đến nền văn hóa Nhật Bản hiện đại nhưng họ đã biết tiếp nhận ở một cách riêng mà vẫn giữ được bản sắc dân tộc tạo nên nét độc đáo trong văn hóa Nhật.

Những nét “lạ” trong văn hóa Nhật Bản

Khi đi du lịch Nhật Bản, đôi khi bạn sẽ phải ngạc nhiên bởi những nét văn hóa độc đáo của Nhật Bản:

– Cởi giày quay mũi dép ra ngoài trước khi vào nhà, vào nhà thì đi bằng dép nhẹ trong nhà.
– Lập tức nói cảm ơn, xin lỗi khi nhờ vả hay làm phiền
– Ăn những món sống như cá…
– Tập tục tặng quà Tết và quà Trung thu
– Ăn mù ramen hay Soba húp sùm sụp, theo quan niệm của người Nhật ăn như thế mới thể hiện cho người đầu bếp thấy được là món ăn rất ngon.
– Nhà vệ sinh kiểu Nhật, khi đi vệ sinh không biết phải quay vào hay quay ra, thực ra là quay vào.

Nhìn chung, nét đặc trưng trong văn hóa Nhật Bản hiện đại là sự giao thoa giữa văn hóa truyền thống và văn hóa hiện đại. Là nền văn hóa đã tạo nên sự phát triển của xã hội về vật chất cũng như tinh thần của con người và đất nước Nhật Bản.

CHIA SẺ